Η Αγία Σουλτάνα

Κατερίνα Γκαράνη
H άλλη Μακεδονία (όχι η εξ ανατολών), η "ΑΝΥΠΑΡΚΤΗ"
ΤΟ ΚΑΙΝΟΝ ΟΝΟΜΑ

"Τω νικώντι δώσω αυτώ του μάννα του κεκρυμμένου, και δώσω αυτώ ψήφον λευκήν, και επι την ψήφον όνομα καινόν γεγραμμένον, ο ουδείς οίδεν εί μή ο λαμβάνων".

(ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ ΙΩΑΝΝΟΥ Β΄17)

Η ακολουθία του Εσπερινού και τούτο το ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής πλησίαζε στο τέλος της. Η μικρή εκκλησία του παραμεθώριου χωριού ήταν ασυνήθιστα γεμάτη. Το εκκλησίασμα αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από ηλικιωμένες μαυροντυμένες γυναίκες που μελαγχολικά άκουγαν τα ψαλλόμενα και σταυροκοπιούνταν ευλαβικά κάθε φορά που ο ψάλτης ή ο ιερέας ανέφεραν την λέξη κλειδί «ανάπαυσον». Καθώς οι ύμνοι έφτασαν στο τέλος τους, άρχισε η ώρα της μνημόνευσης των ονομάτων. Ο νεαρός ιερέας εμφανίστηκε στην ωραία πύλη με ένα μάτσο πυκνογραμμένα χαρτιά και άρχισε την απαγγελία των ονομάτων που είχε φέρει το εκκλησίασμα. Η φαινομενικά ήσσονος σημασίας και μάλλον βαρετή αυτή χρονική περίοδος ήταν πολύ σημαντική για τις μαυροντυμένες γιαγιάδες. Όλες είχαν τεντώσει τα αυτιά τους και άκουγαν με πολλή προσοχή.Σε ένα συγκεκριμένο χαρτί ο ιερέας έδειχνε να δυσκολεύεται. Κόμπιαζε λίγο και έκανε σαν να σκεφτόταν πριν προφέρει το κάθε όνομα. Ο ψάλτης (που η στρατιωτική θητεία τον είχε φέρει σε εκείνα τα μέρη) ένιωσε άσχημα μιας και ήταν ο γραφέας πολλών ονομάτων. «Τόσο δυσανάγνωστα γράφω!» ψιθύρισε. Εν τούτοις μια από τις γιαγιάδες που κάθονταν στις πίσω πίσω θέσεις ήρθε μπροστά και έδειχνε μάλλον ανήσυχη. Ο ιερέας συνέχισε «των δούλων του Θεού: Δόξας, Στογιαννούλας, ε....» Η ηλικιωμένη γυναίκα δεν κρατήθηκε άλλο και φώναξε «Παπά γιατί δεν αφήνεις τους πεθαμένους στην ησυχία τους; Γιατί αλλάζεις τα ονόματά τους;» «Σε παρακαλώ, τέτα» απάντησε ο παπάς «ησυχία! Δείξε σεβασμό στην ιερή στιγμή αυτή!» Η γυναίκα δεν πτοήθηκε και άρχισε να μιλάει σε μια γλώσσα διαφορετική «Σο μι βέλις μπε πόπε; Μπάμπα μι σε βίκα Σλάβα, νε Δόξα! Γόσπο ονάκα για ζνάε! Τρέμπα ντα κάζις Σλάβα α νε Δόξα!" «Σε παρακαλώ τέτα», συνέχισε ο παπάς, «σταμάτα να μιλάς. Δεν μπορώ να διαβάσω βουλγάρικα ονόματα στην εκκλησία!» «Σο μι βέλις μπε πόπε;», απάντησε έξαλλη η ηλικιωμένη γυναίκα, «το όνομα Φρειδερίκη που έδωσαν στη μακαρίτισσα τη θεια σου ήταν ελληνικό; Έχει τέτοια αγία και δεν το ξέρω; Αλλά τη διάβασες κανονικά! Οι δικοί μου οι πεθαμένοι ήταν βαφτισμένοι ορθόδοξα με αυτά τα ονόματα! Γιατί τα αλλάζεις;». Ο ιερέας έδειχνε προβληματισμένος, το εκκλησίασμα άρχισε να θορυβεί, ο ιερέας είπε «Ησυχία!» και ο νεωκόρος έκανε τη μετάφραση «Ντα πούκνιτε!» Μετά από κάποια δευτερόλεπτα σιγής ο ιερέας μουρμούρισε «μηδέν ώφελεί, άλλά μάλλον θόρυβος γίνεται» και συνέχισε αποφασιστικά «υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων δούλων του Θεου: Σλάβας, Στογιάνκας, Μπόρις, Ζλάτας, Βελίκας, Τράϊτσε...». Το εκκλησίασμα ηρέμησε, το επεισόδιο θεωρήθηκε λήξαν και ο εσπερινός τερματίστηκε κανονικά.Το επεισόδιο αυτό έφερε στη σκέψη μου το χωρίο της Αγίας Γραφής με το οποίο άνοιξα αυτό το μικρό αφήγημα. Στο βιβλίο της Αποκάλυψης (για το οποίο πολύς λόγος γίνεται στις μέρες μας) ο Χριστός υπόσχεται, μεταξύ άλλων, στους νικητές του καλού αγώνα της πίστεως ένα «καινούργιο όνομα». Δεν καταλαβαίνω λοιπόν γιατί τόση αγωνία για τα «ξενικά» ή αρχαία ονόματα των πιστών αφού, έτσι κι αλλιώς, κατά τη Δευτέρα παρουσία αυτά θα αλλάξουν! Και ένα παράδειγμα από το αγιολόγιο:Στις 5 Ιουνίου εορτάζει μεταξύ άλλων ο άγιος μάρτυρας Απόλλων, στις 5 Δεκεμβρίου ο άγιος Μάρτυρας Διογένης. Οι άγιοι μάρτυρες αυτοί όταν ασπάσθηκαν το χριστιανισμό διετήρησαν τα «εθνικά» ονόματα που είχαν, αυτό όμως δεν τους εμπόδισε να μαρτυρήσουν για τον Χριστό. Κλείνοντας αυτό το αφήγημα το καταθέτω και σαν απολογητικό υπόμνημα για χρήση από όσους φίλους επιθυμούν να δώσουν στα παιδά τους παραδοσιακά ονόματα των παππούδων και γιαγιάδων τους ή όποιο άλλο όνομα της επιλογής τους. Και όπως είπε και μια γιαγιά ονόματι Σουλτάνα με έντονη Κωνσταντινουπολίτικη προσφορά στον ιερέα που είχε αντίρρηση να βαπτίσει την εγγονή της Σουλτάνα «θα υπάρξει αγία Σουλτάνα σύντομα! Η ξαδέρφη μου με το ίδιο όνομα είναι βαριά άρρωστη και όλοι την ξέρουν για αγία γυναίκα!»

Υ.Γ. το παραπάνω κείμενο είναι σχόλιο στην ανάρτηση «Μακεδόνας για μια μέρα». Το υπογράφει ανώνυμος Τραντέλληνας (ποντιακό). Αγαπητέ μου όποιον «ελληνορθόδοξο» αμφιβάλει για την Ελληνικότητά σου, μη τον στείλεις να μιλήσει με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο , να τον παραπέμψεις στους Γκρεκομάνους ή στείλε τον να πει δυο κουβέντες στον καπετάνιο Χρήστο Κώτα. Όσο για τα κόλπα του κάθε Γκρούεζα (γκρουέφσκι), βρήκε και τα κάνει. Βλέπεις εκτός από πολιτικούς αποκτήσαμε και ΔιπλοΜάτες, ΤριπλοΜάτες και πάει λέγοντας.