Διάλεξε πλευρά

Κατερίνα Γκαράνη
Η ουδετερότητα και η σιωπή είναι συνενοχή σε όποια εποχή τα δικαιώματα και οι αξίες εκβιάζονται. Σε όποια περίοδο άνθρωποι γίνονται στόχος κρατών, ομάδων και κυβερνήσεων. Η ουδετερότητα είναι, από όπου και να την πιάσεις, δειλία. Φόβος μη χάσεις τα κεκτημένα σου, την βόλεψή σου, την ζωή σου και την ησυχία σου. Βλέποντας την φωτογραφία αυτής της ετοιμόρροπης γιαγιάς, σκέφτομαι ότι η επιλογή καθορίζει τον άνθρωπο, το κράτος και το βασικότερο την ίδια σου την πορεία.
Το 1931 ανθρακωρύχοι του Χάρλαν Κάουντι του Κεντάκυ κατεβαίνουν σε απεργία αντιδρώντας για τις απαράδεκτες συνθήκες εργασίας. Το Συνδικάτο που οργανώθηκε από τον Sam Reece αποφάσισε να φθάσει την αντίσταση στα άκρα. Δεν έμειναν όμως άπραγοι οι ιδιοκτήτες των ανθρακορυχείων της περιοχής, οι οποίοι με μισθοφόρους οπλισμένους και με την αστυνομία ξεκίνησαν ένα ανθρωποκυνηγητό πρωτοφανές για τα χρονικά. Οι ανθρακωρύχοι πήραν τα βουνά με όπλα. Μάχες έγιναν, το Χάρλαν Κάουντι αιματοκυλήστηκε κυριολεκτικά, και έμεινε στην ιστορία ως Ματωμένο Χάρλαν.
Ο ορκισμένος εχθρός του Συνδικάτου ήταν ο σερίφης J.H. Blair, ο οποίος ήξερε ότι για να βάλει τάξη έπρεπε να “κόψει το κεφάλι” της οργάνωσης, δηλαδή του Sam. Κάνει λοιπόν επιδρομή στο σπίτι του αρχηγού του Συνδικάτου τρομοκρατώντας την γυναίκα του Florence και τα επτά παιδιά τους με το όπλο στον κρόταφο. Κάνει επίσης, κατάληψη στο σπίτι με άλλους κουμπουροφόρους, περιμένοντας τον Sam να επιστρέψει ανησυχώντας για την οικογένειά του και έτσι να τον εκτελέσουν. Η Florence βρήκε τρόπο να ενημερώσει τον άντρα της να μην ανησυχεί και να μην γυρίσει σπίτι. Μία από τις ημέρες της τρομοκρατίας, βλέποντας τους αστυνομικούς αλλά και τους μισθοφόρους να βρίσκονται ακροβολισμένοι στο σπίτι της και τα παιδιά της νηστικά και τρομοκρατημένα, παίρνει μία σελίδα από το επιτοίχιο ημερολόγιο και γράφει τον πρώτο στίχο: «Με ποια πλευρά είστε, αγόρια;»
Το Συνδικάτο νίκησε, το ποίημα μελοποιήθηκε και έχει μείνει στην ιστορία της Αμερικής ως ο Ύμνος των Εργατών.
Η Florence μέχρι το τέλος της ζωής της γύρισε όλη την Αμερική μιλώντας για τους καταπιεσμένους και για την δικαιοσύνη. Είχε επιλέξει με ποια πλευρά θα είναι, αφού έμεινε δίπλα στον Sam 64 χρόνια. Έφυγε με το λευκό της κεφάλι ψηλά το 1986 στα 86 της.
Το τραγούδι πρωτοτραγουδήθηκε από τους Almanac Brothers, αλλά η διασκευή της Natalie Merchant το κάνει τόσο καινούργιο σαν να γράφθηκε από κάποια Florence των δικών μας εποχών....