Η φωτογραφία

Κατερίνα Γκαράνη
Ανοίγω το άλμπουμ. 299 φωτογραφίες μαρτυρούν την καταγωγή μου. Πρόγονοι κτηνοτρόφοι, αγρότες, δάσκαλοι, οικοδόμοι, νοικοκυρές, πρόσφυγες, βιοπαλαιστές με μάτια λαμπερά να κοιτούν την κάμερα μη φοβούμενοι ότι θα φανεί στο βλέμμα τους τίποτε άλλο από αυτό που πραγματικά είναι. Καθαροί! Καταγωγή μπερδεμένη, όπως όλων μας άλλωστε.

Φωτογραφία Νο 23 η προγιαγιά σε μια παράγκα με τους γιους της και πίσω ο μπόγος των αναμνήσεων από τον Πόντο να στέκει γυρτός. Φωτογραφία Νο 29 ο παππούς καμαρωτός πριν καταταχθεί στο στρατό. Φωτογραφία Νο 43 η γιαγιά ανάμεσα σε τέσσερις αντάρτες που πίνουν τσίπουρο δίπλα στο τζάκι. Φωτογραφία Νο 40 παλικάρια στο χακί την στιγμή που φεύγουν για τον πόλεμο-όλοι χαιρετούν, όλοι χαμογελούν-. Φωτογραφία Νο 44 η ημέρα που ο παππούς γύρισε από τις γερμανικές φυλακές – το μισό χωριό απουσιάζει από το πλάνο, για να μην χαρακτηριστεί-. Φωτογραφία Νο 46 ο αδελφός του παππού επέστρεψε ζωντανός από στρατόπεδο συγκέντρωσης της Γερμανίας. Φωτογραφία Νο 47 ο πατέρας στην Μακρόνησο με δύο γειτόνους μας. Φωτογραφία Νο 69 η θεία πίσω στο σπίτι μετά από τις διακοπές  στην Γυάρο. Φωτογραφία Νο 78 ο πατέρας στέλνει ευχές για τα Χριστούγεννα από το παράπηγμα που ζούσε σε κάποιο εργοτάξιο στην Λιβύη....

Το πιο βαρύ φορτίο μέσα από αυτό το σπίτι που πρέπει να κουβαλήσω, όταν θα πρέπει να το εγκαταλείψω λόγω ληξιπρόθεσμων λογαριασμών προς το Κράτος, είναι αυτό το άλμπουμ. Είναι αυτό που μαρτυρά ότι είμαι αυτός που είμαι όχι λόγω των πράξεων των προγόνων μου αλλά εξαιτίας της δικής μου απραξίας. Όσο για το σπίτι που στέκει κοντά 90 χρόνια έχοντας βάλει όλες οι γενιές από κάτι, θα το παραδώσω αμαχητί. Δεν έκανα και τίποτε σπουδαίο για την ζωή και για το σύνολο για να μου αξίζει τέτοια περιουσία. 299 φωτογραφίες κιτρινισμένες, φθαρμένες μαρτυρούν ότι αυτοί που έχουν δικαίωμα να ομιλούν, να απαιτούν και να διεκδικούν είναι αυτοί που πάλεψαν. Όχι πάλη για μια καλύτερη ζωή αλλά πάλη για την ζωή. Αυτά τα βλέμματα που μένουν άτρωτα μέσα στο φωτογραφικό χαρτί, ενώ τα ρούχα και το σκηνικό έχει αρχίσει να σβήνει, μού αποδεικνύουν ότι όλα φθείρονται εκτός από τα βλέμματα των ανθρώπων.
Κοιτώ και τα μάτια όλων μας, όποτε μπορώ να βγω έξω από καταφύγιό μου. Γυάλινα σαν του ψαριού όλα τα βλέμματα. Λες και πέρασαν αιώνες μέσα σε 5 χρόνια. Είναι γιατί λέμε πολλά ενώ ξέρουμε ότι και που μιλούμε είναι θράσος. Στα λόγια όλη η γενιά μου όπως και αυτή που ακολουθεί είναι άριστη. Στις πράξεις πάσχει, και όταν ζοριζόμαστε ψάχνουμε να βρούμε έναν πρόγονο να μάς ξελασπώσει συνειδησιακά. Ποτέ άλλοτε τα λόγια δεν είχαν γίνει τόσο φτωχά και τόσο επικίνδυνα όσο σήμερα. Οι μάχες από σωματικές έγιναν λεκτικές. Έχει μετατραπεί η χώρα σε μια τεράστια Βουλή που όλοι μιλάμε και τελικά δεν λέμε τίποτε. Ο λόγος δεν εφεύρεθηκε για να αυτοσυγχωρούμαστε αλλά να εκφράζουμε αυτό που έχουμε μέσα μας με σκοπό το μέσα μας να γίνει πράξη. Μέχρι τώρα αποδεικνύεται ότι πάσχουμε σε πολλά μέσα μας γι' αυτό και ο λόγος μένει μόνο στον αέρα ή σε λέξεις στο χαρτί.

Δεν είχα προγόνους ήρωες. Απλοί καθημερινοί άνθρωποι ήταν όπως οι πρόγονοι των περισσοτέρων μας. Με τους φόβους, τις αγωνίες, την παγωνιά, την απόγνωση, τις απειλές, το θάνατο, με τα στραβά και τα ανάποδά τους. Σαν εμένα και σαν εσένα. Μόνο που στην εξέλιξη χάθηκε η λεβεντιά. Την αποποιηθήκαμε γιατί νομίζαμε ότι ποτέ σε μας δεν θα συμβεί το αδιανόητο. Εκείνοι ήταν πάντα έτοιμοι γι΄ αυτό. Είτε έχαναν είτε κέρδιζαν θα έπρατταν αυτό που δεν τολμούσε να μπει προς συζήτηση. Την προσβολή και το άδικο χαστούκι, λεκτικό ή υπαρξιακό, δεν κάθεσαι να το συζητήσεις. Το ανταποδίδεις όποιο κι αν είναι το αντίτιμο.

Φωτογραφία Νο300: Εγώ με το άλμπουμ αγκαλιά και σφραγισμένο το στόμα μου με μονωτική ταινία λίγο πριν την αναζήτηση της λεβεντιάς. Ελπίζω το βλέμμα να μείνει αναλλοίωτο έναν αιώνα μετά.